ضوابط احداث باغات مادری

1-  دریافت گواهی سلامت خاک از طریق سازمان حفظ نباتات استان و موسسه تحقیقات آفات و بیماری های استان ( عاری بودن خاک از نماتدهای مضر و قارچهای مضر خاکزی بویژه ورتیسیلیوم ) ضروری است.

2-  درآغاز کلیه درختان مادری باید دارای گواهی سلامت باشند و سپس تست سلامت هر ساله دو بار )بار دوم قبل از برداشت)بر اساس ضوابط سازمان حفظ نباتات انجام گیرد.

3-   ارقام در زمان احداث باغ مادری در بلوکهای مربوطه جدا گانه کشت می شوند و فاصله بلوکهای هر رقم از یکدیگر با توجه به گونه و نوع گیاه متفاوت خواهد بود ( برای مثال فاصله بین بلوکهای ارقام مختلف در یک باغ مادری زیتون نباید کمتر از 10 متر باشد )

4-    شاخه  درختان نباید با آب آبیاری وخاک تماس حاصل نمایند .

5-  باغ مادری باید درمکانی احداث شود که حداقل از5-3 سال قبل هیچ گیاهی از همان گونه (اهلی یا وحشی) در آنجا وجود نداشته باشد و نیزعاری از بقایای اندامهای گیاهی آن محصول باشد (برای مثال 5 سال برای لیمو و 3 سال برای ارقام دیگر لازم است).عرصه باید یک سال قبل از احداث باغ مادری آیش بماند و شخم تابستانه عمود بر هم در آن ضروری است.

6-  باید وسایل برش همچون قیچی، چاقو وغیره بمنظور جلوگیری از انتقال بیماری از طریق اندامهای رویشی پس از استفاده برای هر درخت مجددا ضد عفونی گردد.

7-  مبارزه با آفات و بیماریهای معمول باید مرتب و با جدیت انجام شود تا از شیوع آفات و بیماریها جلوگیری گردد.

8-  اگر بهر دلیلی آفت یا بیماری قرنطینه ای در باغ مادری مشاهده شود،ضروری است باغ سالم سازی شده یا کلا حذف گردد.

9-  هر باغ مادری باید دارای یک محل ضدعفونی باشد که در آن کلیه اندامهای رویشی مثل قلمه، پیوندک، پاجوش وکف کفش افراد و نیزکلیه ماشین آلات قبل از ورود به باغ ( تراکتور، پشت بند های تراکتور) ضدعفونی شوند(محل ضد عفونی بر اساس ضوابط تعیین شده سازمان حفظ نباتات تأسیس میگردد)

10- در مسیر ورود به باغ مادری (قبل از محل ضد عفونی)محلی برای شستشوی گل و لای و مواد زاید ( چرخها و ماشین آلات) احداث میگردد.

11. -نام استانهای آلوده به آفات و بیماریهای قرنطینه ای و غیر قرنطینه ای تحت کنترل و فواصل ایمنی باغات مادری محصولات مختلف باغی از باغات دیگر(در همان گونه یا گونه های دیگر) از طریق کمیته ای با مشارکت سازمان حفظ نباتات و موسسه تحقیقات گیاه پزشکی تعیین و اعلام خواهد شد.

بخش اصالت

12-باید ثبت رقم یا ارقامی که برای تکثیر غیر جنسی در هسته های اولیه کاشته می شوند، قبلا مورد تایید موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال قرار گیرند.

13-درختان باغ مادری باید از نمونه های حاصل از هسته های اولیه موجود در اسکرین هاوس بدست آمده و کسب تایید سلامت نمونه ها ضروری می باشد

14-تهیه اندامهای رویشی باید از باغات مادری معتبر تحت نظارت موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال انجام گیرد .

15-درختان مادری باید دارای گواهی اصالت ژنتیکی، معتبر باشند

16-.درختان مادری باید از ارقام تجاری و بازار پسند مورد تایید معاونت باغبانی باشند

17-درختان باغ مادری باید بر روی پایه های سالم، با اصالت ژنتیکی مشخص و سازگار با رقم مورد نظر و حتی المقدور مقاوم به آفات و بیماریهای مهم باشند.

بخش عمومی

18-آب مصرفی باید از آب چاه بوده ( بطورکلی از آب سطحی تغذیه نشود )و روش آبیاری به صورت تحت فشار باشد.

19- درآزمون آب ارائه تفسیر و تایید آزمایش ( از طریق بخش تحقیقات خاک و آب استان ) برای گونه های مورد نظر ضروری میباشد.

20-باغ مادری نباید به منظور تولید محصول (سر درختی ) نگهداری شود.

21-همه گیاهان مادری باید دارای یک پلاک دائم حاوی اطلاعات کاملی شامل نام رقم، تاریخ کاشت، نام تولیدکننده ،نام محل، نوع گرده افشان مناسب و...باشد .

22-فاصله درختان در باغ مادری باید به اندازه ای باشد که تاج و ریشه درختان به هم نرسند و رفت و آمد بین آنهاراحت صورت گیرد

23. -درختان مادری تولیدکننده اندامهای رویشی و یا تولید بذر (به منظور تهیه پایه) باید در بلوکهای جداگانه کاشته شوند .

24- باید موقعیت باغ مادری از لحاظ شرایط اقلیمی ، خاک و شرایط جغرافیائی برای گونه های مورد نظر مناسب باشد .

25- درآزمون خاک، ارائه تفسیر و تایید آزمایش یا توصیه های لازم( از طریق بخش تحقیقات خاک و آب استان ) برای گونه های مورد نظر ضروری است.

26-ارقام پیوندی باید برروی پایه مناسب و سازگار پیوند شوند. ارتفاع محل پیوند با توجه به نوع گیاه متفاوت است ولی نباید کمتر از 15 سانتی متر از سطح خاک باشد.

27-درختان یک باغ مادری باید حتی المقدور همسن باشند و از واکاری در سالهای بهربرداری کاملا خودداری گردد

28-حذف علفهای هرز(هر چه به غیر از گونه های مورد نظر ) داخل باغ مادری ضروری است. لذا باید به طور جدی با علفهای هرز به روشهای فیزیکی و شیمیایی مبارزه شود.

29-باید جایگاه ضدعفونی ابزار و ادوات باغبانی در محل ورودی باغ مادری قرار گیرد و در این محل باید امکانات ضدعفونی و بسته بندی شاخه های تولیدی باغ مادری تعبیه شود.

30-باغ مادری باید محصور باشد (به غیر از درب ورودی امکان ورود اشخاص متفرقه وحیوانات به باغ وجود نداشته باشد).

31-باغ مادری تولید کننده یک رقم دگر گشن باید رقم گرده ده مناسب هر رقم را به میزان کافی تولید و در اختیار خریداران قرار دهد.

32-عرضه مواد گیاهی در باغات مادری (که دارای کد مجوز تولید بوده ) به صورت بسته های مناسب و درجعبه یا کارتنهائی با بارکد موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، و دارای ویژگیهای تولید (شامل: جنس ، گونه و رقم – پایه یا پیوندک ، گرده افشان – مشخصات فروشنده از قبیل نام ، فامیل ، استان ، شهر - زمان تولید – ویژگیهای نگهداری و عمر ماندگاری محموله در شرایط مطلوب ) مجاز می باشد.

33-هر باغ مادری باید دارای فاکتور انحصاری با آرم ویژه بوده و در مرحله توزیع تصویر گواهی سلامت و اصالت معتبرنهال های خودرا به خریدار تحویل دهد.

34- باغ مادری می تواند بذر و یا قلمه برای تهیه پایه که دارای ویژگیهای خاص می باشد تولید نماید

35-هر باغ مادری باید دارای یک مدیر فنی با درجه حد اقل لیسانس کشاورزی با سه سال تجربه مفید در زمینه باغ داری و یا در رشته باغبانی باشد.

36-مدت اعتبار مجوز جهت احداث باغ مادری یا بهر برداری از آن یکسال، خواهد بود (تمدید مجوز بعد از برسی های میدانی و آزمایشگاهی انجام خواهد گرفت).

37-سطح باغ مادری باید حداقل یک هکتار باشد .

38-مالکیت باغ مادری می باید قطعی بوده و در صورت استیجاری بودن، مدت اجاره باید حداقل 40 سال باشد .

39-در احداث باغ مادری باید از یک نوع گونه یا فقط از گونه های یک جنس استفاده شود

40-.برداشت و توزیع هر نوع اندام گیاهی (بذر، قلمه، پیوندک،و غیره) باید بر اساس ضوابط موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال انجام شود .

41-کنترل و نظارت دائم از طریق موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال در تمام مراحل احداث و نگهداری انجام می شود .

42-جهت انهدام یا تعطیلی باغ مادری باید 5 سال قبل از این اقدام مراتب به اطلاع موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال برسد.

این ضوابط برای مدت دو سال معتبر است (از آذر ماه سال 86 تا آذر 88 ) و پس از آن امکان تجدید نظر آن می‌باشد.

واحد باغبانی

مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان نجف آباد